De verwachting in een coachsessie
Beide coachsettings laten duidelijk een andere inzet en daarmee belasting van de hond zien. In de eerste variant heeft de hond een behoorlijke vrijheid om zijn eigen plek te zoeken en te doen wat hij wil doen. Er ligt geen directe verwachting bij de hond, behalve dat hij zich comfortabel voelt, rustig aanwezig is en sociaal gedrag vertoont naar de coach klant. De communicatie tussen coach en hond verloopt in een directe lijn; de hond ‘hoeft niets’ met de coachklant.
Bij de tweede variant ligt wel degelijk een verwachting bij de hond. Er wordt een beroep op hem gedaan, hij moet samenwerken met de coachklant. Daarbij trekt de coach zich terug uit de directe communicatie met de hond. Dat vraagt behoorlijk wat van de hond. Hij moet afstemmen op een voor hem vreemd persoon. Hij zal keuzes moeten maken, zonder daarin gestuurd te worden. Eigenlijk moet hij zijn eigen boontjes doppen in het directe contact met de coachklant.
De verwachting ten aanzien van de hond is in de eerste coachsetting nauwelijks belastend. De hond kan tenslotte zelf beslissen hoe en op welke manier hij wel of geen interactie aangaat. In variant twee is er wel degelijk sprake van belasting, de hond móet werken met de klant. De coach, zijn mens, vraagt het van hem en de coachklant verwacht het van hem.
Maar wat als de hond nu helemaal geen klik heeft met de coachklant?
In de eerst variant kan hij besluiten ver uit de buurt te blijven en zich af te sluiten voor contact. In de tweede variant is dat niet mogelijk; er wordt verwacht dat hij gaat werken.
Rondom de coachsessie
Naast de wijze van inzet, zoals in de schema’s is weergegeven, spelen meer zaken een rol bij de inzet van de hond in coachsessies. Deze zaken hebben te maken met veiligheid en welzijn van de hond. Door het welzijn voorop te stellen, ontstaat een veilige werksituatie. De coach draagt wat ons betreft de volledige verantwoordelijkheid hiervoor, zowel voor het fysieke als het emotionele welzijn.
Fysiek welzijn
Fysiek betreft de conditie van de hond; hij moet in staat zijn het werk aan te kunnen. Een hond die niet goed in zijn vel zit of lichamelijk ongemak ervaart, kan niet worden ingezet. Als coach dien je daar voorafgaand aan elke inzet weer kritisch op te zijn en het welbevinden van de hond voorop stellen.
Emotioneel welzijn
De hond dient gewend te zijn aan de manier waarop hij wordt ingezet. Dat moet hem zijn aangeleerd en zo worden aangeboden dat hij weet wat hij kan verwachten en hoe hij ermee om kan gaan.
Een belangrijke vraag bij het inzetten van je hond: Vindt je hond het werk leuk? Dat is best een lastig te meten punt aangezien de meeste honden graag doen wat van hen wordt gevraagd. Dus hoe meet en weet je dat? Alleen een coach die zijn hond ècht goed kent, kan daar antwoord op geven.
Wat als de klant gedrag vertoont wat de hond als onplezierig ervaart; hoe gaat hij daarmee om en hoe verwerkt hij dat? En dan komt er een cruciaal punt: Ben jij als coach, en mens van de hond, in staat bent om áltijd voor het welzijn van je hond te kiezen? Durf jij dat?
Waarborgen van welzijn: onze tips
De hond werkt als co-coach omdat dat van hem gevraagd wordt. Hij werkt op verzoek. Door hem voor, tijdens en na zijn werk goed te begeleiden zal hij zijn taak met plezier kunnen uitvoeren. Weten wat er van hem verwacht wordt, weten dat hij kan rekenen op adequate begeleiding geeft hem structuur. Structuur geeft duidelijkheid en duidelijkheid reduceert onnodige stress.
Klopt het voor je hond?
Het feit dat je hond aanwezig is en doet wat jij van hem vraagt, is géén indicatie dat hij zich prettig voelt! Veel honden tolereren onprettig gedrag, ondergaan negatieve sferen en passen zich aan. Dat doen ze niet omdat ze daar voor kiezen, maar omdat ze geen regelruimte hebben. Ze voegen zich.
Zoek daarom heel goed uit in welke setting jouw hond het beste functioneert. Kijk kritisch. Schakel je eigen behoefte uit. Niet wat jou het beste past, is leidend, maar het welbevinden van jouw hond. Blijkt hij zich niet prettig te voelen in de setting die jij voor ogen had? Dan is dat jammer, maar absoluut een reden om anders te gaan werken.
Doelgroepen
Het maakt nogal uit of je met kinderen werkt of volwassenen. Of met mensen met veel verdriet, moeite met communiceren of onvoorspelbaar gedrag: realiseer je goed wat dit met jouw hond doet. Let goed op het gedrag van je hond en ontdek welke doelgroep hem past. Zet hem alleen daar in waar hij zich prettig bij voelt.
Omgeving
De hond zal met je meegaan en werken waar jij dat vraagt, omdat hij daar geen vrije keuze in heeft. Het allermooiste zou zijn als jij hem in die omgeving laat werken waar hij zich compleet relaxt voelt. Dan kost zijn inzet de minste inspanning en kan hij werken op een manier die jij als coach graag ziet: positief ondersteunend en bijdragend aan het coachproces.
Wat past bij jouw hond?
Werkt je hond graag los of vindt hij het prettig via een lijn verbonden te zijn? Houdt hij van fysieke nabijheid en zelfs knuffelen of juist helemaal niet? Is het een speler, een snuffelaar, een doener of een knuffelaar? Kies altijd werkvormen die bij jouw hond passen. Als hij in zijn element is, zal hij extra blijmoedig met jou en de coachklant werken. Wees creatief. Kijk in jullie vrije tijd naar wat jouw hond stimuleert en blij maakt. Integreer dit in je coachsessies. Een blije vrije hond zal prachtig ondersteunen in het coachproces.
Hoe vaak, hoeveel?
Hoe vaak en hoeveel een hond inzetbaar is, zal per hond verschillen, maar bedenk dat één inzet per dag al heel intensief is. Dat houdt in dat de inzetbaarheid van je hond wel eens in schril contrast kan staan met jouw behoeften als coach. De kunst is om jezelf altijd centraal te stellen in je coach werk. Is je hond moe, laat hem dan niet werken. Wees creatief en bedenk iets anders voor de coachklant!
Begin- en eindpunt
Markeer heel duidelijk het begin en het eind van een sessie. Zet je hond met een vast ritueel in werkstand en geef hem ook bewust weer vrijaf. Dit geeft je hond een helder kader waarbinnen hij zal werken. Zet je jouw hond niet uit, dan zal hij blijven zoeken naar signalen of hij iets moet doen. Deze onduidelijkheid is zeer vermoeiend en absoluut ongewenst!
Jij als coach
Bedenk heel goed dat jouw humeur een enorm belangrijke factor is bij het inzetten van je hond. Voel jij je slecht? Dan heeft dat per direct impact op je hond. Ook het voorrang geven van je eigen hoop en behoeften, boven die van je hond is een slechte basis voor samenwerking. Het zal je hond belemmeren om vrij te werken. Bedenk dat onrust en stress in de werksetting het afstemmen tussen jou, de coachklant èn je hond bemoeilijkt waardoor het coachproces (deels) zal stagneren.
En wat als het mis gaat?
Ondanks al jouw goede voorbereidingen en begeleiding kan het altijd voorkomen dat er toch iets gebeurt wat onprettig is voor je hond. Dat het echt niet klikt tussen de coachklant en jouw hond of dat de coachklant uit onwetendheid iets doet, wat je hond echt niet leuk vindt. Je staat erbij en je kijkt ernaar. Wat nu? Je kunt ook na de coachsessie tot deze conclusie komen omdat je ziet wat het effect van de coaching op je hond is.
Het allerbelangrijkste is dat je er alert op bent en dat je het signaleert. Dat je er vervolgens adequaat mee om kunt gaan en je werkwijze erop aan kunt passen. Dat vraagt flexibiliteit, lef en de wil om keuzes te maken die voor jouw hond goed zijn. Keuzes die je direct in de sessie zult moeten maken, maar ook daarna in de manier waarop je jouw hond inzet en veiligstelt.
Voorbeeld: De commanderende klant
De klant van Take the Leash kreeg een opdracht rondom samenwerken met Luna. Luna liep los en de klant vroeg haar voor hem te komen zitten. Luna reageerde niet direct, waarop de klant begon te commanderen op een harde, dwingende en verbaal ‘agressieve’ manier. Luna kwam niet dichterbij en liep uiteindelijk met veel stress signalen bij hem weg.
Tanja koos ervoor om in te grijpen op het moment dat Luna weg liep en niet terug wenste te komen. Na stil te hebben gestaan bij wat er in het proces bij de klant gebeurde en het effect hiervan op de hond begreep de klant wat er aan de hand was. In de herkansing koos Luna ervoor om toch weer in contact te gaan met de klant. De herkansing gaf mooie nieuwe inzichten.
Voorbeeld: De hardhandige klant
De klant van Hond InZicht wilde graag met Franka werken. Hij had het beeld dat herders stevig op hun poten staan en dat je daar duidelijk tegen moest zijn. Dat sprak hem aan. Ondanks de duidelijke uitleg vooraf over het omgaan met de honden (goed afstemmen, drukvrije interactie) corrigeerde de coachklant Franka met een forse ruk aan de riem, nog voordat hij contact met haar had gemaakt. Franka dook in elkaar, keek kort op naar de klant en keerde zich vervolgens van hem af.
Marleen staakte de oefening en haalde Franka uit de setting naar zich toe. De klant begreep in eerste instantie niet waarom. Door zijn handelswijze en het effect op Franka te bespreken, kon het geheel een plek krijgen in het coachproces. Franka heeft in deze sessie niet meer met de klant gewerkt.